Pek çok alanda metalden ve metalin getirdiği avantajlardan faydalanıyoruz. Güvenilir, dayanıklı ve uzun ömürlü bir malzeme olarak bilinen metale bu özellikleri kazandırmak için bazı işlemler yapmak gerekiyor. Bunlardan birisi de galvaniz uygulaması.

Galvaniz Nedir?

Galvaniz, metallerin dış etkenlerden zarar görmesini engellemek ve korozyonu geciktirmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde metaller çinko ile kaplanır, böylelikle metal malzeme pas gibi olumsuz durumlardan korunmuş olur. 

Yöntemin tarihi 18. yüzyıla dek uzanır. İlk defa İtalyan fizikçi Luigi Galvani tarafından uygulanan bu yöntem mucidi ile aynı ismi taşımaktadır. Yüzyıllardır metal sanayisinde kullanılan bu teknik sayesinde malzemeler daha az maliyetle daha dayanıklı bir hale getirilebiliyor.

Galvaniz Nasıl İşlenir?

Korunması istenen metal ortalama 455 derecede eritilen çinkonun içine batırılır ve metale galvaniz banyosu yaptırılır. Banyo sırasında eritilmiş çinko metalle güçlü bir bağ kurar ve ekstra bir tabaka oluşturur.  

Bu yöntem uygulanırken üç farklı aşamadan geçilir. Bu aşamaları ve içerdikleri adımları aşağıdaki listeden inceleyebilirsiniz:

* Yüzey hazırlama

Yüzey hazırlama aşamasında galvaniz türüne göre tavlama, yağ giderme, kimyasal temizlik, yıkama, flakslama ve kurutma gibi adımlar uygulanır. Daha sonra galvanizleme işlemine geçiş yapılır.

* Galvanizleme

Metal çinko ile bu aşamada kaplanır. Galvanizleme türlerini ve özellikleri hakkındaki detaylı bilgileri yazımızın devamında bulabilirsiniz. İşlem bittikten sonra sıra çinko ile kaplanan metalin kontrolden geçmesine gelir.

* Banyodan Çıkarma

Öncelikle metal durulanır ve banyodan çıkarılırken sıyrılarak pürüzsüz bir görüntüye kavuşması sağlanır. Daha sonra metalin kurutulması işlemine geçilir. Bu aşamada metal su, yağ veya hava gibi ortamlarda soğutulabilir. Dördüncü bir seçenek olarak metal parçanın içine soğuk su verilip bu şekilde kuruması sağlanabilir. Kuruyan parça artık depolanmaya ve kullanılacağı zamanı beklemeye hazırdır.

Galvaniz Kaplama Türleri

Galvaniz banyosu yaptırılırken iki farklı seçenek vardır: Sıcak veya elektro kaplama. İsterseniz bu yöntemlere daha yakından bakarak avantajlarını ve dezavantajlarını inceleyelim.

Sıcak Daldırma

 Galvanizleme yöntemleri arasında klasikleşmiş bir tekniktir. Bu yazıda da bahsettiğimiz banyo yöntemi sıcak daldırma tekniğini belirtmek için kullanılır. Ortalama 455 derecedeki erimiş çinkoya metal malzeme batırılır ve çinko korozyona karşı koruyucu bir tabaka oluşturur. Genellikle alaşım çinko kullanılır.

Sıcak daldırma sonrası metalin ömrü 30-40 yıl kadar uzatılmış olur. Bu süre zarfında ekstra bakım gerektirmez. Bu yöntemin dezavantajlarından birisi galvaniz yapılan metale artık kaynak yapılamamasıdır.

Elektro Kaplama

Bu alternatifte çinko banyosu yerine elektrolitler yardımıyla çinkonun metale yapışması sağlanır. Sıcak saldırma yönteminden farklı olarak metal malzemeye hala kaynak yapılabilir. Ayrıca alaşım yerine saf çinko kullanıldığından ortaya daha kaliteli bir iş çıkar. Malzemenin üstündeki çinko kaplamanın bütünlüğü bozulmaz ve kalkma yapmaz.

Galvanizli Ürünler Nasıl Boyanır?

Galvanizin boyanması ve boyanın uzun süre bozulmadan kalması oldukça zordur. Boya ve galvanizin farklı yapıda olmaları ikisinin dış koşullara verdiği tepkiyi farklılaştırır ve en sonunda galvanizlenmiş yüzey boyayı kaldırır. Boyanın daha iyi tutması için şu adımlar izlenebilir:

1. Yüzeyin yağdan arındırılarak temizlenmesi

2. Galvanizin uygun bir yöntem ile kaplanması

3. Boyama

Galvaniz Kaplama Hangi Metallere Uygulanabilir?

Galvanizleme demir ve çeliklere rahatlıkla uygulanabilir. Bunun yanında alüminyum perçinli malzemeler, pirinçler ve bronzlar bu işleme tabii tutulamaz. Galvanizleme yönteminin temeli çinkonun metale tutunmasına dayandığından sadece yeteri kadar metal içeren malzemelere uygulanabilir. Ayrıca saf demir de çinko ile kuvvetli bağ kuramadığından demirin içeriğinde alaşım olması gerekir.